جشن‌ها به استقبال نوروز می‌آیند!

در مورد جشن نوروز یا جشن طبیعت مطالب زیادی توسط نویسندگان و پژوهشگران عنوان شده است. اما از دید مولف که نوروز را بزرگترین و یکی از مهمترین جشن‌های ایرانی میداند که امروزه جنبه فرا ملی پیدا کرده است. پرداختن به جشن‌هایی که به استقبال نوروز می‌روند و جشن‌هایی که نوروز را بدرقه می‌کنند بر اهمیت نوروز می‌افزاید و شناخت کاملتری از این جشن باستانی ایرانی که خود فرهنگی گسترده محسوب می‌شود دارد.
جشن سده، جشن بیل‌اندان یا بهارکردی، جشن چله بدر، جشن چله چختی اقوام ترک، جشن چهارشنبه سوری، جشن گل‌گردانی تاجیک‌ها، و جشن الفه همگی در زمره جشن‌هایی هستند که به استقبال و پیشواز نوروز می‌روند. به اضافه مراسم و آئین‌هایی مانند خانه تکانی، سبزه انداختن، شال انواختن، سمنوپزی و… . اما برخی جشن‌ها نیز نوروز را بدرقه می‌نمایند که مهمترین آن‌ها جشن سیزده بدر یا جشن روز طبیعت است. در برخی کشورها مانند تاجیکستان نیز چهارشنبه سوری بعد از نوروز قرار می‌گیرد. قرین شدن نوروز با اعتدال بهاری در نیم‌کره‌شمالی، خود گواه این مطلب است که نوروز بهار طبیعت است و از گذشته‌های دور مردم حافظ و میراث‌دار این جشن بزرگ مردمی ‌بوده‌اند.
جشن گل‌گردانی تاجیک‌ها یک هفته قبل از نوروز در اواخر اسفندماه توسط گروهی از کودکان و نوجوانان برگزار می‌گردد. در واقع با برگزاری مراسم گل‌گردانی کودکان و نوجوانان تاجیک به همگان پیغام از راه رسیدن نوروز و بهار را نوید می‌دهند همان پیغامی که در ایران، افغانستان و سایر کشورهای حوزه فرهنگی نوروز توسط عمونوروز ابلاغ می‌گردد.
آن‌ها با چیدن گل‌های بهاری مانند بایچیچک و سیه‌گوش و… به درب منازل مسکونی رفته و با خواندن آوازهای فارسی آغاز فصل بهار را به صاحبان خانه شادباش می‌گویند و هدایایی دریافت می‌کنند. همین مراسم زیباست که باعث می‌شود گردشگران دوست دارند از ایران و تاجیکستان به هنگام برپایی جشن‌های نوروز بازدید نمایند.
بهار کردی یا بیل‌‌اندان و جشن چله بدر، در غرب ایران در نیمه فصل زمستان برگزار می‌گردد ولی جشن چله چختی اقوام ترک در شمال‌شرقی ایران بیست روز مانده به نوروز برگزار می‌شود و در این جشن نوجوانان و جوانان گلوله‌های پارچه‌ای آغشته به نفت را آتش زده و به هوا پرتاب می‌کنند و آواز”چله چختی بهار گلدی دنه دنه انار گلدی” را فریاد می‌زنند. یعنی چله تمام شد و بهار آمد، دانه دانه انار آمد. امروزه نیز در شهرها و روستاها با گل‌آرایی و ایجاد المان‌ها و نماد‌های زیبا به استقبال نوروز و بهار می‌روند.

نوروز فصل نو شدن فصل تغیر و تبدیل کهنه به نو و فصل بیداری است و شادباش هم دارد. شاد باشید .
نویسنده: یوسف مهدیان