باغ فردوس از قصر قاجاری تا موزه سینما شاید زمانی که شاهزادگان قاجار، باغهای شهر تهران را که پوشیده از درختان انار، چنار، خرمالو، گیلاس و آلبالو بود، برای استفاده شخصی بین خودشان تقسیم میکردند و با کاشت درختان کاج و پیچ که امین الدوله از ممالک فرهنگی با خود به سفارت آورده بود، مصفاتر […]
شاید زمانی که شاهزادگان قاجار، باغهای شهر تهران را که پوشیده از درختان انار، چنار، خرمالو، گیلاس و آلبالو بود، برای استفاده شخصی بین خودشان تقسیم میکردند و با کاشت درختان کاج و پیچ که امین الدوله از ممالک فرهنگی با خود به سفارت آورده بود، مصفاتر میکردند، هرگز فکر نمیکردند روزی جنبشهای اجتماعی، حصار این باغها را درنوردد و مردم عادی کوچه و خیابان در این باغها برای تفریح قدم بزنند.
هرچند بعدها بسیاری از درختان و عمارتهای زیبای این باغها، همراه با حصارهایشان زیر پای برجهای تهران شکستند و تبدیل به خاطره شدند. با این وجود، تعدادی از باغهای باقیمانده به مکانهای عمومی برای گردشگری شهروندان تهرانی و سایر گردشگران ایرانی و خارجی تبدیل شدند، مانند باغ فردوس که چندین بار در دست شاهزادگان قاجار دستبهدست شد تا تبدیل به مدرسه و سپس موزه سینما شد.
باغی همچون بهشت
هنگامی که محمدشاه قاجار تصمیم میگیرد برای ادامه زندگی از تهران مهاجرت کند، حسینعلی خان معیرالممالک، شوهر عمه او هم به فکر احداث قصری زیبا در باغی وسیع در حوالی دهکده تجریش میافتد. قصری زیبا در دوطبقه که به همت معماران یزدی و اصفهانی و به شیوه سایر قصرهای قاجاری با ایوانی بزرگ در قسمت جنوبی این باغ ساخته میشود .
زیبایی این ساختمان که نمای بیرونی آن مزین به گچ بریهای زیبا و سنگهای مرمر اعلای یزد بود و اتاقها و تالارهای داخلی آن آراسته به کاغذ دیواری، سبب شد تا عنوان “رشک بهشت” یعنی مکانی حتی زیباتر از بهشت به آن اختصاص دهند.
قسمت جنوبی باغ که در سراشیبی قرار داشت به هفت بخش مسطح و مطبق تقسیم شد که در هر بخش یک استخر بزرگ با چندین فواره زیبا، بهشت را در ذهن افراد تداعی میکرد. برای همین آن را باغ فردوس یعنی باغ بهشت نامیدند.
با وجود این همه زیبایی، هنگامی که دوست محمدخان معیرالممالک، فرزند حسینعلی خان معیرالممالک، صاحب این باغ میشود، با بیتوجهی به بنا و باغ، زمینه ویرانه شدن باغ را فراهم میآورد و به دنبال این کار، دیگر زیبایی و شکوه سابق به این باغ باز نمیگردد .
سپس باغ از تملک شاهزادهای به شاهزادهای دیگر درمیآید تا عاقبت محمدولی خان سپهسالار تنکابنی از رجال پرنفوذ دوران مظفرالدین شاه، باغ را از ورثه امین الملک که از شاهزادگان و رجال پرنفوذ قاجار بوده خریداری میکند و پس از احیای استخرها، فوارهها و قناتهایی که در شمال باغ قرار داشت، شکوه و جلالی را که یادآور بهشت بود به این باغ بازمیگرداند. با این وجود به علت بدهی که به تجارتخانه طومانیاس، یکی از تجار بزرگ عصر قاجار و پهلوی داشت، این باغ را به این شخص واگذار میکند. طومانیاس هم باغ را به علت بدهی به رضاشاه داده که او هم با حفظ قسمت مرکزی باغ که عمارت در آن قرار داشت، بخش شرقی و غربی آن را به چندین باغ تبدیل و به اشخاص حقیقی میفروشد که بعضی از بازماندگان آنان هنوز در این محله ساکن هستند .
از مدرسه شاهپور تا موزه سینما
از سال ۱۳۱۶ آموزشوپرورش وقت، قسمت مرکزی باغ که از شمال به خیابان حضرت ولی عصر (عج) کنونی و از جنوب به میدان تختی منتهی میشود را خریداری کرد و نخستین دبیرستان پسرانه شمیران را که مدرسه شاهپور تجریش نام داشت در عمارت تاریخی باغ تاسیس کرد. مدرسهای که بزرگان ادب فارسی مانند: نیمایوشیج شاعر و پدر شعر نوین ایران، همچنین جلال آلاحمد از نویسندگان بزرگ معاصر در آن تدریس کرده و افراد بزرگ دیگری چون زندهیاد ایرج افشار سیستانی از ایرانشناسان برجسته در آن مشغول به تحصیل شدند.
از آن جایی که بنای ساختمان تاریخی بود، در سال ۱۳۵۰ مدرسه شاهپور از آنجا به ساختمان تازهتاسیس در قسمت جنوبی باغ منتقل شد و پس از مرمت عمارت تاریخی، قسمت شمالی باغ تبدیل به مرکز فرهنگی میشود. پس از انقلاب هم ابتدا چندسالی به عنوان مدرسه مخصوص سینماگران مورد استفاده قرار گرفت و سپس در دهه ۸۰ خورشیدی تبدیل به موزه سینما شد.
امروز اگر سری به خیابان حضرت ولی عصر (عج) و ایستگاه باغ فردوس بزنید، با ساختمانی باشکوه و باغی که نهر آبی زیبا از آن عبور میکند و به حوضچهای چندطبقه منتهی میشود، روبهرو میشوید که کافه رستورانهای دلنشین و فروشگاههای دارنده اجناس و آثار هنری، خاطره خوشی را برایتان ثبت خواهند کرد. مکانی که روزگاری محل استراحت و عیشونوش و خوشگذرانی شاهان و شاهزادگان قاجاری و پهلوی بود، امروزه محل وقت گذرانی اهالی شهر تهران، بهخصوص جوانان باذوق و هنرمندان بزرگ این دیار است.
از همه جالبتر، اگر صبح نخستین جمعه مهرماه که آغاز سال تحصیلی نیز هست به این باغ سری بزنید با پیرمردانی روبهرو خواهید شد که روزگاری در این مدرسه درس میخواندند و طبق رسم قدیمی هر سالهشان، در نخستین جمعه مهرماه در مکان مدرسه سابقشان برای بازگو کردن خاطرات و احوالپرسی از یکدیگر در این مکان دور هم جمع میشوند.
گزارش و عکس: علیرضا عطاریانی
مشهد-آسنا- علاوه بر رئیس جمهور، حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه ، آیت الله سیدمحمدعلی آل هاشم امام جمعه تبریز و مالک رحمتی، استاندار آذربایجان شرقی نیز در این پرواز حضور داشتند که به همراه چند نفر دیگر ، از جمله محافظان و کادر پرواز، جان خود را از دست دادند.
مشهد-آسنا- سرپرست روابطعمومي شرکت فرودگاهها و ناوبري هوايي ايران با بيان اينکه روابطعمومي تلاش ميکند همواره راوي اول اخبار و اتفاقات فرودگاههاي کشور باشد، گفت: در اين صورت است که ميتوان از بروز شايعات و نشر اخبار خلاف واقع جلوگيري کرد.
مشهد-آسنا- معاون وزير، رئيس هيات مديره و مديرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبري هوايي ايران با تاکيد بر نقش محوري روابطعمومي در مديريت افکار عمومي گفت: روابطعمومي در صنعت حمل و نقل هوايي بايد نقش وکيل مدافع اين صنعت در ميان افکار عمومي را ايفا کند و از ورود اتهام جلوگيري و از حقوق دستاندرکاران اين صنعت نزد افکار عمومي دفاع کند.
مشهد-آسنا- مديرکل فرودگاههاي استان خراسانرضوي از آغاز عمليات اعزام زائران حج تمتع ۱۴۰۳ از فرودگاه بينالمللي شهيد هاشمينژاد مشهدمقدس خبر داد.