وش روستایی زیبا، بکر و دور از دسترس انسان ها در دل کوه

گاهی انسان برای بیرون آمدن از روزمرگی‌هایش نیازمند تفرجگاهیست که شایدکمتر انسانی به آنجا قدم گذاشته باشد، تفرجگاهی که در آن بتوان تاریخ انسانیت را در شفافیت و سادگی اش خلاصه کرد‌. تفرج‌گاهی که در طرح اسلیمی و خطایی گنبد امام‌زاده‌اش غرق شد و قصد بازگشت به دنیای صنعتی را از سر به‌در کرد‌. اگر روزی برای کسی فرصتی دست دهد که پای رفتن به این محل را داشته باشد پس می‌توان روستای زیبای وش را به دیگران پیشنهاد کرد .
روستای وش در ۴۵ کیلومتری شهر نطنز قرار دارد. نام روستا با توجه به سابقه زبان‌های کهن پهلوی، در منطقه از واژگان اصیل فارسی است. “وش” به معنی خوب و خوش است، نامی که هنوز با زیبایی روستا عجین است.
برای رسیدن به روستای زیبای ” وش ” در امتداد بزرگ‌راه یا جاده قدیم نطنز از شهرستان کاشان حدود ۳۰ کیلومتر به سمت شهرستان نطنز می‌رویم تا به روستای چاله‌قره وجاده روستای تتماج در سمت راست برسیم.
وارد جاده منتهی به روستای تتماج می‌شویم و حدود ۱۰ کیلومتر جلوتر در ابتدای روستای تتماج و قبل از ورود به روستا، در سمت چپ جاده وارد یک جاده خاکی شده و به سوی جنوب شرقی ادامه مسیر می‌دهیم.
حدود ۳ و نیم کیلومتر جلوتر، در انتهای جاده خاکی منطقه‌ای به نام “پاگدار “وجود دارد که محلی است جهت پارکینگ و اسکان و دارای آب و تاسیسات است و ادامه مسیر با ماشین از این مکان به بعد ممکن نیست.
در این مکان باید پیاده شده و از یک راه مال‌رو از جنوب غربی به سمت کوه سفید که در مسیر روستای وش قرار دارد حرکت کنیم.
مسیر نرم و روان و شیب‌دار و زیبا است. یکی پس از دیگری کوه‌ها را پشت سر می‌گذاریم و از قیل‌وقال دنیای امروزی دورتر و دورتر می‌شویم تا به ارتفاع ۲۳۲۰ متری کوه سفید و نخستین امام‌زاده می‌رسیم.
سنگ‌های کوه جبار سیاه و سنگ‌های این کوه سفید هستند (جبّارو یا هیمن‌کوه به ارتفاع تقریبی ۳۱۸۵ متر از سطح دریا یکی از قلل شاخص رشته‌کوه کرکس است که در شمال غرب روستای تاریخی ابیانه سر به فلک کشیده است، در دامنه شمالی این قلّه روستای زیبا و دیدنی ..وش.. قرار دارد و صعود به این قّله هم از مسیر روستای وش و هم از روستای ابیانه امکان دارد که مسیر ابیانه به مراتب از مسیر وش صعب‌العبورتر است)
مقبره امام‌زادگان در دامنه کوه محل مناسبی برای توقف است. در این محل اتاق و امکاناتی در حد نیاز اولیه برای استراحت زوار تهیه شده است. در واقع هتل بین‌راهی وش است ولی از جنس روستایی‌اش.
برای رسیدن از پاگدار تا این مکان حدود ۱ ساعت و ۳۰ دقیقه پیاده‌روی لازم است.
کعبه کوچک و بزرگ با گنبدهای هشت‌ضلعی سبک دوره مغول و ایلخانی دو امام‌زاده می‌باشند که در طرفین این مکان قرار دارند.
طبق گفته اهالی جمعی از فرزندان و نوادگان امامان در آن‌ها مدفونند و بومی‌ها از اهمیت و معجزات این دو امام‌زاده سخن می‌گویند.
در روز ۲۸ صفر، اهالی وش به همراهی مردم ابوزیدآباد ، نخلی را از روستا حرکت داده و در دو محل زیارتگاهی کوه سفید می‌گردانند.
این نظر هم وحود دارد که وجود دو زیارت‌گاه در دل کوه و در مکانی دنج، احتمالا یادگار نیایش‌گاه یا معبد یا مکانی مقدس بوده است که اعتقادات و زبان کهن مشترک بین مردم وش و ابوزیدآباد این دو را از گذشته‌های دور به این مکان می‌کشاند. همچنین می‌توان رد پای اسطوره‌ها را نیز در این مکان پیدا کرد.
پس از کمی استراحت و یا زیارت برای ادامه مسیر لازم است سرازیری تندی را طی کنیم تا به ابتدای وش برسیم.
وش دارای ۱۵ نفر سکنه ثابت است که در طول سال در آن‌جا زندگی می‌کنند اما جمعیت روستا در تابستان و ایام تعطیل به ۱۵۰ نفر هم می‌رسد.
محصولات این روستا، اکثرا میوه‌های مناطق سردسیر مانند سیب، گلابی، گردو و… است.
مصالح به‌کار رفته در این روستا، سنگ، خشت و چوپ می‌باشد، ولی از زمانی که نیسان وارد این روستا شد، به دلیل ورود مصالح غیرسنتی مانند سیمان و آجر و درب آهنی، این روستا رنگ غیرسنتی به خود گرفته است.
قبرستان روستا، متعلق به زرتشتی‌های قدیم و سنگ بسیاری از مزارها هنوز سالم است. نشانه قبرهای بی‌نام و نشان، سنگ مخروطی نوک تیز و علامت دایره به شکل حلقه برای متوفی مرد و علامت شانه برای متوفی زن روی سنگ‌های قبر دیده می‌شود.
وجود حمام، آب‌انبار، مسجدجامع، حسینیه و دو امام‌زاده و همچنین خانه تاریخی با مصالح سنتی و بوم‌آورد و طبیعت بکر و دست‌نخورده از ویژگی‌های منحصر به‌فرد این روستا است و این روستا می‌تواند به یکی از مراکز مهم گردشگری تبدیل شود.
این روستا میان دو قله‌ی جبار و سفید‌کوه قرارگرفته، که قله جبار در غرب این روستا و ما بین دو روستای وش و ابیانه است.
برای ادامه مسیر و رسیدن به قله جبار از باغ‌ها و خانه‌باغ‌هایی که اکنون دیگر خالی از سکنه شده‌اند می‌گذریم. کم‌کم باغ‌ها به انتها می‌رسند و رودخانه‌ای البته با آب کم زیر پایمان دیده می‌شود.
اگرمسیر را ادامه دهیم، باحدود ۶ ساعت پیاده‌روی پس از عبور از ییلاق وش به آخرین چشمه رسیده، از سمت چپ از یک یال بسیار تند که در قسمت‌هایی ناچار به دست به سنگ هستیم حرکت کرده و به قله جبار در ارتفاع ۳۱۸۵ متری می‌رسیم.
در صورت ادامه مسیر از جهت راست و پس از یک کوه‌نوردی ۴ ساعته سنگین که نیاز به راهنما هم دارد، وارد روستای تاریخی ابیانه می‌شویم.
روستایی بکر و با صفا
در کوچه‌ی اصلی که پا می‌گذاریم حسی عجیب تمام وجود آدم را فرا می‌گیرد. این‌جا خبری از تمدن دست‌وپاگیر امروزی نیست. فقط شبکه برق این روستا در سال ۱۳۹۱ تکمیل و راه‌اندازی شد، اما دیگر امکانات شهری هنوز تکمیل نشده است.
دست درازی‌های اخیر مردم به طبیعت به بهانه‌های مختلف و به زنجیر کشیدن طبیعت وحشی و کوه‌های بی زبانی که ناخواسته در مسیر جاده و شهر قرار گرفتند به قدری خاطر همه را افسرده کرده است که دیدن طبیعتی که مخفیانه در دل کوه‌ها زنده و هنوز قادر به نفس کشیدن است همه را به وجد می‌آورد.
این‌جا لوله‌کشی گاز، مبل‌های فلان مدل، لباس‌های جین، موهای فشن، کارت شارژ موبایل، چک برگشت‌خورده، زیرآب‌زدن‌های معروف، ماشین‌های مدل‌بالا، ویلا و استخر و… در یک کلام دردسرهای زندگی امروزی خبری نیست که نیست و فقط چیزهایی که هست سادگی و صداقت و پاکی است.
لازم به ذکر است روستا هایی این چنینی در حال نابودی هستند و تعداد افراد ساکن در آن ها روز به روز کمتر و کمتر می‌شود اما می‌توان با مدیرت در بخش گردشگری به رونق این طبیعت مکان‌های زیبا و ارزشمند و دیدنی افزود.

نویسنده : ندا عقیلی