اردمه کوهپایه‌ای زیبا در نزدیکی مشهد

” اردمه”، روستایی است ییلاقی و کوچک در ۱۹ کیلومتری جنوب شهر مقدس مشهد.

برای رفتن به آن می‌بایست از بزرگراه آسیایی شهید حاج قاسم سلیمانی به سمت گردنه معروف خلج تغییر مسیر داد.

بعد از گذر از این گردنه باید از کنار منطقه طبیعت‌گردی ” هفت حوض ” گذشت و بعد از چند آبادی کوچک به روستای موردنظر یعنی ” اردمه” می‌رسیم که مقصد ماست.

معنای کلمه ” اردمه” دقیقاً مشخص نیست و در لغت‌نامه دهخدا هم معنایی برای آن یافت نمی‌شود.

گویی آسمان این زمین شب‌ها برای مردم روستا قصه‌ها دارد، از دوران‌های تلخ‌وشیرین و به‌دوراز هیاهوی شهر، این جا تنها گفتگو میان انسان با زمین و آب و آسمان است در سکوت، و این بار سکوتی سرشار از گفته‌ها.

درحقیقت این روستای زیبا در تقسیم‌بندی جغرافیایی، در امتداد رشته‌کوه‌های سرسبز بینالود قرار دارد. این منطقه کوهستانی زیبا دارای باغ‌های بی‌شماری است که به داشتن تپه‌های زیبا و شب‌های خنک در تابستان مشهور است. عمده محصولات معروف آن میوه‌های سردرختی است و مرغوبیت این میوه‌ها به دلیل آب‌وهوای بسیار خوب آن است.

اردمه، در کنار رودخانه‌ای قرار دارد که از سرچشمه آبی دو روستای بالاسری یعنی “مغان” و “خانرود” شروع شده و بعد از گذر از این روستا به راست منحرف شده و از زیر روستای پایین‌دستی یعنی “بالندر” به سد طرق می‌ریزد.

روستا دارای آب‌لوله‌کشی، برق منطقه بوده و گازرسانی و خط تلفن ثابت نیز به شدت در حال پیگیری و انجام است.

سمفونی باد و صدای رود را می‌توان در این‌جا و در زیبایی طبیعت کاملاً لمس کرد.

از جاذبه‌های روستای اردمه پوشش گیاهی آن است، گیاهانی مانند: اسطوخودوس، کاکوتی، میخک، زیره‌کوهی، دم‌گاوی، گوش‌بره، گل‌خطمی، گون، کنگرکوهی، چای کوهی. یکی از مناظر زیبای اردمه، رودخانه آن است که از بین باغات میوه می‌گذرد و موجب سرسبزی و لطافت هوای کوهستانی منطقه شده است. این تنها رودخانه روستا، تقریباً در تمامی ایام سال با نوساناتی، آب برای آبیاری درختان روستا دارد. خاک این روستا، غالباً نرم و بسیار حاصلخیز بوده و به همین دلیل باغداری و پرورش میوه‌های سردرختی عمده شغل اهالی آن را تشکیل می‌دهد. درختان و میوه‌های منطقه بیشتر شامل: انواع گیلاس، انواع سیب، آلو، زردآلو، گردو، توت، هلو، انواع انگور و در درجه دوم دامداری که عمدتاً گوسفند است، می‌باشد.

بناهای قدیمی روستا و نزدیکی به غار مغان از دیگر عوامل جذب گردشگر می‌باشد. موقعیت کوهستانی روستا باعث شده که سبک ساختمان‌سازی به‌صورت پلکانی درآید که این موهبت الهی، زیبایی روستا را دوچندان کرده است .

گویش این روستا، همانند چندین روستای دیگر اطراف، به لهجه مشهدی کاملاً نزدیک و قابل‌فهم است. مردم مهربان و خونگرم آن، همه‌ساله پذیرای هزاران نفر از اهالی مشهد و شهرستان‌های دیگر که به‌واسطه هوای خوب و مفرح آن به این منطقه می‌آیند، می‌باشند. در دو دهه اخیر غالب جوان‌ها در جستجوی کار و یا تحصیل به شهر مقدس مشهد مهاجرت کرده و مجاور شمس الشموس حضرت علی ابن موسی‌الرضا علیه‌السلام شدند ولی درعین‌حال از شغل آباواجدادی خود که باغداری و پرورش میوه‌های سردرختی است، غافل نشده و در روزهای تعطیل برای حفظ، نگهداری و آبیاری املاک با اشتیاق به روستای زادگاهشان می‌آیند.

این روستا تحصیل‌کردگان و استادکاران زبردستی را در مشاغل گوناگون به جامعه معرفی کرده که عموماً در مشهدالرضا به مشاغلی چون، هتل‌داری، کاشی‌کاری و سنگ‌کاری، تعمیر ماشین‌های سنگین و سبک، مهندسی کشاورزی، معلمی، مدرس دانشگاه، کارمندی، جوشکاری، افسر نیروی انتظامی، نجاری، فلزکاری، تراشکاری، خیاطی، عکاسی و دیگر شغل‌های مفید و موردنیاز به مهارت‌های خاص، در شهر مشغول هستند. به‌تازگی بعضی اهالی روستا نسبت به پرورش شترمرغ نیز روی خوش نشان داده‌اند.

مردم روستای زیبای اردمه، مسلمان و شیعه دوازده امامی هستند و به همین دلیل، بسیار به برگزاری مراسم آیینی و مذهبی مانند: تاسوعا و عاشورای حسینی و شهادت امامان معصوم سلام‌الله علیها معتقد و پایبند می‌باشند و به همین مناسبت همه‌ساله مراسم خاصی در روزهای مخصوص آن، چه در روستا و چه در شهر مشهد و در مسجد متعلق به خودشان برگزار می‌کنند. از قدیم‌الایام رسم بوده که برای عزاداری مشترک در روز تاسوعا، اهالی روستای مجاور یعنی “بالندر” به اردمه می‌آمدند و در روز عاشورا اهالی بالندر، میزبان آنان هستند.

مراسم مهم دیگر این روستا، برحسب سنت عمده اهالی استان خراسان بزرگ در زمان جشن نیمه شعبان و تولد حضرت ولیعصر (عج) ، اهالی اردمه نیز با مراسم زیارت اهل قبور که به ” چراغ برات ” مشهور است، به قبرستان عمومی روستا رفته و با توزیع مواد غذایی و یا پختن یک نوع نان چرب محلی با نام ” نان چرب شیرین” برای درگذشتگان از خداوند و ائمه معصومین سلام‌الله علیها، طلب آمرزش و مغفرت می‌کنند.

در طی دو دهه اخیر، با همت اهالی با فرهنگ و تلاش و زحمات اعضای شورای اسلامی اردمه، روستا رشد نسبتاً خوبی در زمینه آبادانی داشته و همچنان با حضور افراد از شهرهای اطراف در آن جنب‌وجوش خاصی حکم‌فرماست.

این روستا، تداعی‌کننده زندگی است، تلاشی که هر صبح با صدای طبیعت آغاز می‌شود، در پاکی و صمیمیت و با خواب خورشید، به استراحتگاه می‌رود.
در اردمه می‌توان جریان زندگی و روح واقعی زیستن انسان، کار، تلاش بی‌وقفه، شاکر بودن و چشم و دست به آسمان داشتن و دست بر زانو گذاشتن و ان‌شاءالله گفتن را شاهد بود.
اردمه هنوز هم تداعی‌کننده عشق و صفا و صمیمت، همدلی مردم آن، هم‌صدایی و پاکی و بی‌ریا بودن است.

گزارش و عکس: علیرضا عطاریانی